Een uitwisseling naar een land dat cultureel, financieel en sociaal verschilt van je thuisland, kan je culturele identiteit vormen en hervormen. Jae-Hoon Kim (22) zette vorig jaar deze stap en volgde zijn uitwisselingsproject van de Dankook University in Zuid-Korea in Genève, Zwitserland. Daar begon zijn avontuur in Europa, waarin hij in een jaar kleine steden in Frankrijk bezocht, nieuwe vrienden maakte en bijzondere veranderingen meemaakte.

De overgang tussen twee culturen

‘Ik ben half Koreaans en half Japans, maar ik ben geboren en getogen in Zuid-Korea. Tot nu toe heb ik alleen in deze twee landen tijd doorgebracht; verder dan Japan of Zuid-Korea ben ik nooit geweest. Mijn leven speelde zich volledig af in Zuid-Korea, en ik durf zelfs te zeggen dat mijn schooltijd uitsluitend bestond uit hard werken. Dit is normaal in de Koreaanse sociale cultuur, maar naarmate ik ouder word, besef ik hoezeer ik vasthield aan valse beloftes.

Op de basisschool en middelbare school moest ik altijd hard werken, in de overtuiging dat dit de enige weg naar succes was. Ik kan me nauwelijks momenten herinneren waarin ik echt aan mezelf of mijn eigen wensen dacht. Dit heeft me gevormd tot een introvert persoon, iets waar ik overigens vrede mee had. Het uiten van mijn emoties is nooit gemakkelijk geweest, en dat merk ik vooral nu ik terug ben in Zuid-Korea en terugkijk op mijn uitwisseling.

Ik voel een zekere druk wanneer mijn vrienden in Zuid-Korea me vragen naar mijn tijd in Zwitserland. In de Koreaanse cultuur valt anders zijn op, en voordat ik naar Zwitserland ging, beschouwde ik alles wat anders was dan ik als iets onbekends, misschien zelfs bedreigends. Mijn tijd daar heeft mijn kijk op de wereld veranderd, maar het was zeker niet altijd rozengeur en maneschijn.’

Geen batterij en een jetlag

‘Ik landde in Zwitserland, waar mijn uitwisselingsavontuur van een semester zou beginnen. Het was mijn eerste keer buiten Zuid-Korea en Japan, en ik keek uit naar dit nieuwe hoofdstuk en de ervaringen die ik later mee naar huis zou nemen. Mijn eerste minuten in Zwitserland begonnen met een probleem: mijn telefoon had geen batterij. Ik kon niemand bellen, en hulp vragen aan voorbijgangers voelde onmogelijk. Ik sprak geen woord Frans. Ik was in Genève, een stad waar Frans de voertaal is, terwijl in andere delen van Zwitserland Duits wordt gesproken, een taal die ik tijdens mijn verblijf overigens niet heb geleerd.

Uitgeput nam ik een taxi vanaf het vliegveld naar het huis waar ik zou verblijven. Zodra ik binnen was en de deur achter me sloot, voelde ik een golf van emoties opkomen. Een beklemmend gevoel van eenzaamheid en onzekerheid overviel me. Opeens wilde ik niets liever dan terug naar huis, naar Zuid-Korea. Ik wist niet waar ik een supermarkt kon vinden om eten te kopen, dus bleef ik drie dagen lang geïsoleerd in mijn kamer. De jetlag maakte alles nog zwaarder; het tijdsverschil bracht mijn ritme volledig in de war. Ik voelde me letterlijk verdwaald in Genève. Na een paar dagen besloot ik, ondanks mijn angst en onzekerheid, naar buiten te gaan. Zo ging ik af en toe wandelen zonder te weten waar ik heen ging. Dat was een goede manier om de buurt en de mensen te zien.’

Talen leren is culturen begrijpen

‘Ik spreek vier talen: Koreaans, Engels, Frans en een klein beetje Japans. Ik heb Frans geleerd in Zwitserland, en het leren spreken van Frans heeft me meer geleerd dan alleen de taal. Op een gegeven moment merkte ik dat ik de Franse cultuur begon te begrijpen. Ik kon zien hoe de Franse en Zwitserse mensen van het leven genoten. Zo begon ik mijzelf open te stellen voor meer culturen, dus ik ben vaak gaan reizen tijdens dit uitwisselingsprogramma. Ik vind het belangrijk om de taal te leren van het land waar ik reis. Vaak probeer ik makkelijke zinnen te leren zodat ik in dat land kan communiceren. Toen ik in Frankrijk was, merkte ik dat veel vrienden zeiden dat de Fransen onbeleefd konden zijn, vooral tegenover toeristen. Mijn ervaring was anders. Doordat ik hun cultuur probeerde te respecteren, heb ik niets negatiefs meegemaakt. Ik communiceerde hier en daar in het Frans, wat me hielp om mijn taalvaardigheid te verbeteren. Op die manier kreeg ik ook meer inzicht in de Franse cultuur. Ik ben in Rome, Londen, Pisa, Lyon, Milaan en Parijs geweest. Lyon was een van mijn favoriete plekken om te bezoeken.

‘Ik zie de verandering in mezelf en in mijn gedrag. Ik vind dat ik in positieve zin ben veranderd en dat ik nu extrovert ben. Ik heb mezelf als mens leren kennen, iets wat in Zuid-Korea anders ging. Het uitwisselingsprogramma heeft mijn perspectief op de Koreaanse cultuur sterk veranderd. Nu ik weer terug ben in Zuid-Korea, mijn oude leven zie en zie hoe ik vroeger leefde, kan ik mijn leven niet meer op dezelfde manier bekijken als vóór de uitwisseling. Mijn vrienden hier leven nog steeds zoals voorheen, terwijl er bij mij zoveel is veranderd. En misschien is dat leven voor hen goed genoeg, maar voor mij was het dat niet.’

‘Naast de persoonlijke veranderingen ben ik me ook bewust geworden van culturele verschillen. Ik ben tot het besef gekomen dat we in de Koreaanse cultuur anders zijn op goede manieren. We hechten veel waarde aan persoonlijke ruimte en respect voor elkaar. We kwetsen elkaar bijvoorbeeld niet op openbare plekken, zoals pleinen in drukke steden of in winkels. Ook hoef ik me hier geen zorgen te maken dat iemand me op straat zal beroven. Daarnaast hebben we een schone levensstijl, wat het leven aangenaam maakt.’

‘Eigenlijk zou mijn uitwisselingsprogramma slechts één semester duren’

Een bijzonder moment

‘Het was die avond dat ik besloot om langer in Zwitserland te blijven. Ik heb inmiddels een vriend en ik heb hem in Genève leren kennen. Wij hebben nu een langeafstandsrelatie, en daarom ben ik van plan om na mijn studie terug te keren naar Zwitserland. Eigenlijk zou mijn uitwisselingsprogramma slechts één semester duren, dus ongeveer zes maanden. Toen ik al een relatie met hem had, wist ik dat ik hem enorm zou gaan missen wanneer ik terug zou keren naar mijn leven in Seoul.’

‘Er was één moment dat de doorslag gaf voor mijn beslissing: een date in mijn kamer. Hij werkt in een hotel in de stad en kwam na zijn werk vaak laat op de avond, rond middernacht, naar mij toe om me te zien. Op een avond hadden we een gezellige date bij mij thuis, en daarna gingen we samen naar het dak om naar de sterren te kijken. We voerden diepe gesprekken over de zin van het leven en over onze toekomst. Die nacht wist ik het zeker: ik wilde mijn uitwisselingsprogramma verlengen en ook het tweede semester in Zwitserland blijven. Dat heb ik gedaan en zo kon ik nog langer in Zwitserland blijven.’

Het vormen van mijn culturele identiteit

‘Andere culturen leren kennen en het in mijn identiteit opnemen wil ik vaker gaan doen, om mijzelf te verrijken met de verschillende culturen van onze wereld. Nu ik dit uitwisselingsprogramma heb gedaan, heb ik geleerd dat ik perfect ben op de manier hoe ik echt ben. Voorheen probeerde ik mijzelf altijd te houden aan de normen en waarden van de Koreaanse cultuur. Nu weet ik dat ik genoeg ben en zelfs speciaal ben. Ik heb zelfs een soort dagboek bijgehouden met een doel. Om het progress later terug te lezen, zodat ik later als ik ouder ben, dit terug kan lezen en trots kan zijn op mijzelf met dat ik dit heb gedaan.’

Daarom raad ik anderen ook aan om te reizen, een uitwisselingsprogramma te volgen of zelfs de stap te zetten om aan de andere kant van de wereld te gaan wonen. Het leert je zoveel meer over jezelf en de wereld dan je ooit van tevoren kunt voorstellen. Nu ik weer terug ben in Seoul, zie ik hoe de multiculturele samenleving steeds meer tot bloei komt. Het doet me goed om te merken dat de wereld opener wordt en dat mensen steeds nieuwsgieriger zijn naar elkaars culturen.